Het stikstofprobleem en wat we hiertegen kunnen doen

Het gebruik van kunstmest voor gewassen als soja en mais in het Amazone Regenwoud, waarvan inmiddels een oppervlakte zo groot als Frankrijk is verdwenen…!

Historie

In 1909 hebben Frits Haber en Carl Bosch een methode ontwikkeld waarmee ze stikstof aan waterstof binden om zo synthetische ammoniak te bereiden: dé grondstof voor stikstof kunstmest. Het is de eerste Agrarische Revolutie. Een grote stap vooruit. Want voor het eerst zijn we niet meer afhankelijk van wat we vinden in het wild. We bepalen zelf wel wat waar groeit. Het is echter wel een verschil als het aantal bewoners op de wereld toeneemt van 1,6 miljard naar de 7,8 miljard die vandaag op de aarde rondlopen. Dit geeft nogal een druk op onze natuur door de enorme hoeveelheid stikstof dat is toegenomen.

Stikstof

Het onmisbare ingrediënt voor de landbouw. Stikstof bevindt zich overal om ons heen, bijna 80 procent van onze lucht bestaat eruit. Het is echter wel zo dat weinig hiervan bruikbare stikstof is. Het is distikstof (N2), een niet reactieve variant, wat betekent dat de stof geen verbindingen aangaat met andere stoffen. Slechts een groep bijzondere bacteriën, of bliksem, kan distikstof omzetten in de reactieve variant die door planten opgenomen kan worden uit de bodem. Bruikbare stikstof vinden we wel degelijk terug in de natuur, zoals de mest van het vee waar ammoniak uitkomt en daarmee stikstof verspreidt. Het is echter te kleinschalig om het overschot aan niet reactieve ofwel niet bruikbare stikstof te compenseren.

Hoeveelheid voedsel

Door de uitvinding van Haber en Bosch is de hoeveelheid aan stikstof door de kunstmestmethode significant gegroeid waardoor er meer dan genoeg voedsel beschikbaar is. Hiermee wordt geconcludeerd dat in de tweede helft van de twintigste eeuw de wereldbevolking en de productie van kunstmest enorm hard gegroeid zijn.  1 procent van het mondiale energieverbruik gaat naar synthese van ammoniak; 80 procent van die ammoniakproductie wordt gebruikt voor kunstmest, en daarmee voorzien we 40 procent van de mondiale voedselketen – en zelfs 50 procent van de Chinese. Daaruit kan de conclusie worden getrokken dat we niet zonder kunstmest kunnen. De verwachting is dat de wereldbevolking verder groeit tot 10 miljard individuen in 2050, wat betekent dat er dus meer kunstmest nodig zal zijn. Hierdoor zal de hoeveelheid stikstof ook weer toenemen. 

Biodiversiteitscrisis

Het overschot aan stikstof heeft een rampzalig effect op de biodiversiteit. Planten hebben stikstof nodig om te groeien, echter groeien planten zoals gras, brandnetels en bramen extra hard als ze een overschot aan stikstof opnemen. Het effect hiervan is dat andere kwetsbare planten verdwijnen omdat er dan geen ruimte meer is. 

Wat kunnen we hieraan doen

Alle oogst die voortkomt uit gebruikte kunstmest, is om mensen te voeden, rechtstreeks, maar vooral onrechtstreeks. Het meest simpele antwoord op de vraag wat we tegen deze stikstofproblematiek kunnen doen, ligt dan ook bij onze voeding. We laten gewassen groeien die we zelf niet opeten maar aan veestapel voeren. Hierdoor neemt de productie van ammoniak dus stikstof, toe. Moeten we dan minder vlees eten? Ja, we hebben nog nooit vlees in dit soort hoeveelheden gegeten en door dit te verminderen zal het een positief effect hebben op de verlaging van kunstmestproductie. Om een voorbeeld te geven wat je dan wél kan eten zijn peulvruchten zoals, kikkererwten of linzen. Deze kunnen namelijk zelf stikstof aanmaken door een speciale bacterie die zich in de wortels bevindt. 

Zo zie je maar dat het eten van vlees en zeker de hoeveelheid, wel degelijk een impact heeft op onze wereld! Heb jij al vermindering gebracht in je consumptie van vlees? Alle beetjes helpen! Je helpt hier ook de oceaan mee, want de stikstof zorgt voor gigantische zuurstofloze zones, zogenaamde “dead Zones”, zoals in de Baltische Zee en in de Golf van Mexico, waar de graanschuren van de Baltische landen en van de Verenigde Staten op afwateren.

Samenvatting door Lotte Dirksen, Sea First vrijwilliger

Bron: https://decorrespondent.nl/11608/de-belangrijkste-uitvinding-van-de-20ste-eeuw-houdt-ons-in-leven-en-is-eenramp-voor-het-milieu-de-oplossing-minder-vlees-eten/3462694769952-f518b6e4?pk_campaign=weekly

 

Van de redactie:

Het Braziliaanse Amazonewoud heeft in augustus 2020 zeker 756 vierkante kilometer bos verloren door onder meer houtkap en verbranding. Dat is meer dan dubbel zo veel (133 procent) als in juli. Er wordt dus nog altijd meer en sneller gekapt. Over het hele jaar genomen, zal 229 procent meer Amazone gekapt worden dan in 2007. De ontbossing is het grootst in de staten Pará en Mato Grosso.
De cijfers komen van het Braziliaanse Instituut voor Milieu en Ruimtelijke Ordening (INPE).

Als het aan dit tempo doorgaat is het Amazonewoud in 2030 weg. Het Amazonegebied is met een oppervlakte van 6,7 miljoen vierkante kilometer het grootste regenwoud ter wereld. Het grootste deel van het woud ligt in Brazilië (ongeveer 65 procent). De jongste twintig jaar is meer dan een half miljoen vierkante kilometer aan regenwoud verdwenen - een gebied zo groot als Frankrijk.