Een gezonde oceaan
Microplastics in de voedselketen
De gezondheid van de oceaan en zijn bewoners is sterk achteruitgegaan. Dat komt voor een groot deel door microplastics in de oceaan.* Schelpdieren zoals oesters en mosselen krijgen bijvoorbeeld veel microplastics binnen via hun voeding. De opstapeling van microplastics in de voedselketen begint al bij plankton, dat ook plasticpartikeltjes opneemt. Plankton wordt gegeten door vele kleine organismen en kleine visjes, die op hun beurt voedsel zijn voor grote vissen, die dan weer door toppredatoren zoals bijvoorbeeld orka’s, haaien of de mens verorberd worden. Hoe hoger in de voedselketen, hoe groter de opstapeling van die microplastics. Dit heet bioaccumulatie.
Vis is gezond?
De slogan ‘vis is gezond’ is inmiddels dan ook achterhaald: de vissen zélf zijn niet gezond en het eten ervan is ook allang niet meer zo gezond als het vroeger was. Men denkt dat vis gezond is vanwege de Omega-3 verzuren en de dierlijke eiwitten, maar vis kan die Omega-3 zelf niet maken en krijgt die binnen met de planktonalgen die in het zeewater leven. De opeenstapeling van microplastics die vissen consumeren, krijgen wij ook binnen door het eten van de vissen. En van dierlijke eiwitten is al lang bekend dat de gemiddelde mens daar veel te veel van consumeert.
Chemische vervuiling
Behalve de kleine en kleinste plastic partikeltjes* zitten er ook nog eens een paar honderdduizend andere chemische stoffen in het zeewater. Deze zijn er stilletjes aan in de loop van de afgelopen 100+ jaar in terechtgekomen. De meest bekende stoffen zijn zware metalen, zoals methylkwik, maar ook brandvertragers, dioxines en pcb´s. Wie voedsel uit zee eet, krijgt altijd een deel van die gifstoffen binnen. Hoe vetter de vis, hoe meer gifstoffen er in zitten. Eten van vette vis is vooral riskant als je zwanger bent. Neem algenolie in plaats van vette vis en je krijgt de belangrijke Omega-3 vetzuren op de maximaal zuivere manier binnen. Goed voor de moeder en het nog ongeboren kindje, maar ook goed voor de oceaan en de vissen in het bijzonder
Biodiversiteit
De gezondheid van de oceaan is afhankelijk van de biodiversiteit: de hoeveelheid soorten dieren en planten die er leven en hun aantallen. Sommige van die soorten worden indicatorsoorten genoemd, omdat ze iets zeggen over het milieu, de hoeveelheid voedsel, hoe zuur het water is en hoe de voortplanting verloopt. Een voorbeeld van een indicatorsoort is de kabeljauw, die vroeger veel in de Noordzee voorkwam. Door de visserij is deze echter voor een groot deel verdwenen. Er is veel kennis verloren gegaan, onder meer over de voortplantingsgebieden. Bovendien is het water warmer geworden, waar de kabeljauw last van heeft. Daarom zijn ze nu steeds noordelijker te vinden.
*Zie: https://www.plasticsoupfoundation.org/plastic-probleem/plastic-milieu/micro-en-nanoplastics/
Meer weten?
Wil je nog veel meer weten over de gezondheid van de oceaan? Vraag dan een les aan via [email protected]! Of bestel het boek De Huilende Zee via onze webshop.
Sustainable Development Goals
Nummer 14.1, 14.3, en 14.4: Beschermen van zeeën en oceanen