Koraalriffen en mangrovebossen
Cruciaal voor de biodiversiteit
Koraalriffen bestaan al honderden miljoenen jaren. Koraal bestaat uit koraaldiertjes die op palmboompjes lijken, waarin eencellige algjes leven. Deze vorm van samenleven heet symbiose: de koraalpoliepen kunnen zonder deze algjes, de zoöxanthellen, niet overleven – en andersom. De algen geven kleur aan de koralen. Van heldergroen tot diepblauw, warm oranje en bruin. Koraal is niet alleen mooi, maar zorgt ook voor een grote biodiversiteit omdat maar liefst een kwart van de dieren in de oceaan in en om koralen leeft. Bovendien remmen koraalriffen grote vloedgolven af.
Gevolgen van temperatuur en verzuring
Onder invloed van zonlicht zetten de algen de CO2 die het koraal uitstoot om in de zuurstof die nodig is om de poliepen in leven te houden. Koralen kunnen hun algen verliezen, bijvoorbeeld wanneer de temperatuur van het zeewater te lang te hoog is, of als het water verzuurt. Dat gebeurt onder meer door de steeds toenemende hoeveelheid CO2, methaan (van koeien en andere planteneters) en lachgas (uit dierenmest) in de atmosfeer en in het oceaanwater. Dit kan leiden tot afsterven van de algen, wat verbleking van koraal en uiteindelijk afsterven van de hele koraalkolonie tot gevolg kan hebben.
Op veel plaatsen in de oceaan zijn de koraalriffen door menselijk toedoen al voor 60 – 80% afgestorven. Dit is gebeurd in een periode van minder dan honderd jaar, terwijl koraalriffen al bijna 500 miljoen jaar bestaan! Wetenschappers vrezen dat alle koraalriffen tegen het midden van deze eeuw verdwenen zijn.
Mangrovebossen
Mangroven komen uitsluitend voor in tropische kustgebieden en rivierdelta's met getijdenbeweging. Ze hebben een enorme biodiversiteit en hoewel mangrovebossen een totaal ander ecosysteem zijn dan koraalriffen, hebben zij toch veel gemeen. Ze zijn allebei kraamkamers voor talloze vissoorten (en nestplaatsen voor veel vogelsoorten). En net als koraalriffen kunnen mangrovebossen vloedgolven (tsunami’s) afremmen en zo veel schade beperken. Helaas is er door menselijk toedoen niet veel mangrovebos meer over: deze unieke natuurgebieden worden gekapt om plaats te maken voor garnalen- en viskwekerijen. Niet alleen de vissoorten worden bedreigd door het verdwijnen van deze ecosystemen, ook bij andere diersoorten die heel specifiek in mangrovegebieden voorkomen vallen slachtoffers. Zo is op Java een typische waadvogel (de Maleise nimmerzat) zo goed als uitgestorven.
Meer weten?
Wil je nog veel meer weten over koraal, mangrove en het belang daarvan? Vraag dan een les aan via [email protected]! Of bestel het boek De Huilende Zee via onze webshop. Je kan ook de video hieronder bekijken en dan ontdek je al meer over deze unieke ecosystemen.
Sustainable Development Goals
Nummer 14.2, 14.3 en 14.5: Beschermen van zeeën en oceanen
